Τι αλλάζει στο συνταξιοδοτικό των δημοσίων υπαλλήλων:
1-Αυξάνονται εντός τριετίας τα κατά περίπτωση ισχύοντα για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους εξομοιούμενους μ' αυτούς όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση. Αυτο σημαινει επιβαρυνση εως και 15 ετη.
2- Εξισώνονται από 1-1-2011 οι άνδρες και οι γυναίκες, που τελούν υπό τις ίδιες συνθήκες προσωπικής-οικογενειακής κατάστασης, ως προς τις προϋποθέσειςκαι τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης,
3-Καθιερώνεται ως ημερομηνία ενηλικίωσης των παιδιών η 31η Δεκεμβρίου του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το 18ο έτος της ηλικίαςτους,
4-Ορίζεται ότι οι ρυθμίσεις του νέου ασφαλιστικού νόμου (Ν. 3865/2010) δεν έχουν εφαρμογή για τους υπαλλήλους που θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα (με βάση ταισχύοντα κατά περίπτωση) μέχρι την 31-12-2010, τόσο ως προς τις προϋποθέσεις και τα ηλικιακά όρια για τη συνταξιοδότησή τους, όσο και ως προς τον τρόπο υπολογισμού τηςσύνταξής τους.
5- Θεσπίζεται για πρώτη φορά στη συνταξιοδοτική νομοθεσία του δημοσίου η δυνατότητα αναγνώρισης ως συντάξιμου με εξαγορά χρόνουγια κάθε παιδί, που χρησιμεύει για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικούδικαιώματος του/τηςυπαλλήλου καθώς και για την προσαύξηση της σύνταξης.
6. Εντάσσονται στο ΙΚΑ ολοι οι προσλαμβανόμενοι απο 1.1.2011 στο δημόσιο, υπάλληλοι
ΠΟΙΟΙ ΘΙΓΟΝΤΑΙ:
1-Οι ανδρες και γυναίκες που δεν είχαν έως τα τέλη του 2010 τουλάχιστον 25ετία και «χάνουν» δικαίωμα συνταξιοδότησης με 35ετία (αυξάνεται στα 40 έτη με ηλικία το 60ό).
2-Οι γυναίκες με ανήλικα παιδιά ή με 3 παιδιά (στα 52 το 2011 ενώ δεν είχαν όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση, στα 55 το 2012 και στα 65 το 2013). Θίγονται και όσες δεν έχουν παιδιά (αυξάνεται το 2013 στο 60ό από το 55ο το όριο ηλικίας για πρόωρη συνταξιοδότηση).
3-Οι γυναίκες - ασφαλισμένες στα βαρέα και ανθυγιεινά ( το όριο ηλικίας αυξάνεται από τα 53, στα 54 το 2011, στα 56 το 2012 και στα 58 το 2013)
4-Οι γονείς αναπήρων (το ποσοστό ανικανότητας που πρέπει να φέρει το ανίκανο παιδί για να τύχει ο γονέας ευνοϊκότερης συνταξιοδοτικής μεταχείρισης, αυξάνεται από 50% σε 67% με την πρόσθετη προϋπόθεση «η ανικανότητα να συνεπάγεται την αδυναμία άσκησης κάθε βιοποριστικού επαγγέλματος»).
5-Οσους ήλπιζαν να κερδίσουν συνταξιοδοτικά αναγνωρίζοντας τα χρόνια σπουδών ώστε να θεμελιώσουν το 2010 δικαίωμα (η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με την αναγνώριση - προσμέτρηση ετών σπουδών σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να ανατρέχει πριν από την 01-01-2011).
ΟΙ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ:
1-Δεν θίγονται, όσοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως τις 31/12/2010 (κατά βάση την 25ετία) ούτε από τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που ξεκίνησαν την 1/1/2011 και ολοκληρώνονται την 1/1/2013 ούτε και από τις μειώσεις των συντάξεων τις οποίες προβλέπει ο νέος νόμος (αλλαγή του τρόπου υπολογισμού με μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης και αύξηση της ποινής, μείωση από το 4,5% σε 6% κάθε χρόνο, σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης). Η κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων «χάνει», ωστόσο, αρκετές «ευνοϊκές» ρυθμίσεις (π.χ. τις αναγνωρίσεις 4 - 7 πλασματικών ετών) που δίνονται, ως «αντίβαρο» για τις παραπάνω ανατροπές, σε όσους δεν είχαν θεμελιώσει με τη λήξη του 2010 συνταξιοδοτικό δικαίωμα και, με το νέο νόμο,
επιβαρύνονται με 5 έως και 15 επιπλέον χρόνια εργασίας.
2-Ανδρες με 3 παιδιά (αποκτούν για 2 χρόνια δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης, με τους όρους που ισχύουν για τις γυναίκες είτε είχαν θεμελιώσει είτε όχι συνταξιοδοτικό δικαίωμα στο τέλος του 2010) με ανήλικο (εφόσον θεμελιώνουν το 2011 και το 2012 δικαίωμα, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα 52 και στα 55 αντίστοιχα) ή με ανάπηρα μέλη οικογενείας (συνταξιοδοτούνται στα 50 αντί 65). Οι άνδρες αποκτούν, ακόμη και αν δεν έχουν παιδί, δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης με 25ετία στα 56 (από 60) το 2011 και στα 58 (από 60) το 2012.
3-Εκπαιδευτικοι άνδρες και γυναίκες, Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που διατηρούν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με 30 έτη υπηρεσίας και 55 ετών ή 30 έτη υπηρεσίας και 60 ετών για όσους έχουν διορισθεί πριν ή μετά την 1-1-1983, αντίστοιχα εφόσον είχαν συμπληρώσει έως τις 31/12/2010 την 25ετία. Οι ευνοϊκές αυτές διατάξεις παύουν να ισχύουν για όσους και όσες
θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1-1-2011.
4-Οφελος θα έχει σημαντική μερίδα γυναικών που για λίγους μήνες ή λίγες ημέρες έχασαν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν ως μητέρες ανηλίκων τέκνων (με μειωμένο ηλικιακό όριο) επειδή η ενηλικίωση του παιδιού τους με βάση την ημερομηνία γέννησης είχε προηγηθεί του χρόνου θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (ως ημερομηνία ενηλικίωσης των παιδιών ορίζεται, πλέον, η 31η Δεκεμβρίου του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους).
5-Ανδρες και γυναίκες με παιδιά που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από την 1/1/2011 και μπορούν να αναγνωρίσουν ο καθένας έως και 5 χρόνια ως συντάξιμο (1 για το πρώτο παιδί, 2 για το δεύτερο και άλλα 2 για το τρίτο) επιπλέον των άλλων πλασματικών χρόνων (σπουδών, ανεργίας, κενών ασφάλισης, εκπαιδευτικής άδειας κ.ά.). Η αναγνώριση είναι με εξαγορά (6,67% των συντάξιμων αποδοχών κάθε μήνα) για κάθε παιδί, ενώ θα μπορούν και οι δύο να ασκήσουν το δικαίωμα.
ΕΞΙΣΩΣΗ ΟΡΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΝΔΡΩΝ-ΓΥΝΑΙΚΩΝ:
Στο πλαίσιο της εξίσωσης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών, παρέχεται η δυνατότητα και στους άνδρες υπαλλήλους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 01-01-2011 και μετά, έχοντας κατά το χρόνο της θεμελίωσης ανήλικο παιδί να συνταξιοδοτούνται με το ίδιο ηλικιακό όριο που ισχύει και για τις γυναίκες υπαλλήλους μητέρες ανηλίκων παιδιών. Έτσι και για τους άνδρες και για τις γυναίκες υπαλλήλους που συμπληρώνουν 25ετή συντάξιμη υπηρεσία ή 25ετή ασφάλιση κατά περίπτωση το 2011 και κατά τον «κρίσιμο» αυτό χρόνο έχουν ανήλικο παιδί, η καταβολή της σύνταξης θα είναι δυνατή με τηνσυμπλήρωση του 52ου έτους της ηλικίας τους, ενώ για όσους συμπληρώνουν την ως άνω 25ετία το 2012, η καταβολή της σύνταξης θα είναι δυνατή με την συμπλήρωση του 55ουέτους της ηλικίας τους. Για όσους θα συμπληρώσουν την 25ετία από 01-01-2013 και μετά, σταματά πλέον η ευνοϊκότερη συνταξιοδοτική μεταχείριση των ανδρών και γυναικών υπαλλήλων με ανήλικα παιδιά, σε σχέση με τους υπόλοιπους υπαλλήλους και ορίζεται το 65ο έτος της ηλικίας ως ενιαίο όριο
ηλικίας για την συνταξιοδότηση. Επισημαίνεται, ότι οι ισχύουσες από 01-01-2011 διατάξεις που προβλέπουν την εξίσωση των ανδρών και γυναικών υπαλλήλων με ανήλικα παιδιά ως προς τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση, δεν έχουν εφαρμογή για όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (συμπλήρωση 25ετούς συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης κατά περίπτωση)
μέχρι31-12-2010. Έτσι, για άνδρα υπάλληλο πατέρα ανήλικου παιδιού που κατά την 31-12-2010 είχεσυμπληρώσει 25ετή συντάξιμη υπηρεσία/ασφάλιση, άρα είχε θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31-12-2010, εφόσον αποχωρήσει από την υπηρεσία (με παραίτηση), το όριο ηλικίας για την καταβολή της σύνταξής του θα εξακολουθήσει να είναι εκείνο που ίσχυε πριν την εξίσωση ανδρών και γυναικών με ανήλικα παιδιά, ήτοι το 65ο.
ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ:
Για πρώτη φορά στη συνταξιοδοτική νομοθεσία του Δημοσίου θεσπίζεται η αναγνώριση συντάξιμου χρόνου για κάθε παιδί. Ο χρόνος αυτός ανέρχεται σε ένα έτος για το πρώτο παιδί, σε δύο επί πλέον έτη για το δεύτερο παιδί και σε δύο έτη για το τρίτο παιδί. Από το τέταρτο παιδί και πάνω δεν αναγνωρίζεται πλασματικός χρόνος. Σε κάθε περίπτωση η αναγνώριση του ανωτέρω χρόνου δεν αφορά υπαλλήλους που έχουν αποχωρήσει από την υπηρεσία πριν την 21/7/2010 (ημερομηνία έναρξης ισχύος των σχετικών διατάξεων). Αν και ο εν λόγω χρόνος αναφέρεται στις σχετικές διατάξεις ως «πλασματικός» λογίζεται ισοδύναμος με τις λοιπές θεμελιωτικές συντάξιμες υπηρεσίες
Διευκρινίσεις:
α) Η αναγνώριση πλασματικού χρόνου αφορά παιδιά που βρίσκονται εν ζωή.
β) Ο χρόνος αυτός λαμβάνεται υπόψη για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και για την προσαύξηση της σύνταξης με την προϋπόθεση να έχει συμπληρώσει ο/η υπάλληλος 15ετή πραγματική δημόσια υπηρεσία.
γ) Το δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου αυτού μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς, αφού από καμιά διάταξη του νόμου δεν περιορίζεται η άσκηση του δικαιώματος σε έναν από τους δύο γονείς. Το αντίθετο θα συνιστούσε παραβίαση της συνταγματικής αρχής της ισότητας αφού θα επεφύλασσε διαφορετική μεταχείριση έναντι του νόμου σε πρόσωπα που τελούν υπό τις ίδιες συνθήκες.
Υπενθυμίζουμε ότι παρόμοια «διάκριση» των συζύγων στο παρελθόν για το οικογενειακό επίδομα που αποτελεί «παρακολούθημα» της σύνταξης και όχι «κύρια» παροχή κρίθηκε ως αντισυνταγματική θέτοντας σε δικαστικές περιπέτειες επί μακρόν όλη τη Δημόσια Διοίκηση και τους ενδιαφερόμενους.
δ) Σε περίπτωση που ο γονέας έχει χρόνο ασφάλισης και σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ο πλασματικός χρόνος για παιδί ή για παιδιά αναγνωρίζεται ως συντάξιμος σε έναν μόνο φορέα κατ´ επιλογή.
ε) Ο χρόνος παιδιών μπορεί μεν να συνιστά, εφόσον αναγνωρισθεί, συντάξιμο χρόνο/χρόνο ασφάλισης, επειδή όμως δεν είναι χρόνος ασφάλισης που αντιστοιχεί σε χρόνο υπηρεσίας (ημέρες εργασίας/ασφάλισης) δεν συνυπολογίζεται στην απαιτούμενη 5ετία τακτικού - μονίμου υπαλλήλου
(1500ημέρες εργασίας/ασφάλισης) που πρέπει να έχει συμπληρωθεί στις περιπτώσεις όπου το Δημόσιο ως απονέμων φορέας εφαρμόζει τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης.
στ) Ο αναγνωριζόμενος πλασματικός χρόνος για τα παιδιά, όσον αφορά τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αντιμετωπίζεται συνταξιοδοτικά με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται για τους άνδρες υπαλλήλους ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας (με διαφοροποίηση μόνο ως προς την καταβολή εισφοράς εξαγοράς του χρόνου αυτού).
ζ) Ο/η υπάλληλος μπορεί να αναγνωρίσει και μέρος του συνολικού χρόνου που δικαιούνται να αναγνωρίσει (σε μήνες).
η) Μετά την εκτέλεση της σχετικής αναγνωριστικής πράξης από την αρμόδια Διεύθυνση Συντάξεων, η πράξη αυτή δεν ανακαλείται ούτε τροποποιείται ως προς τον αναγνωριζόμενο με αυτή χρόνο. Μπορεί πάντως ο/η υπάλληλος που έχει αναγνωρίσει μέρος του συνολικού χρόνου που δικαιούται, να ζητήσει με νέα αίτησή του την αναγνώριση του επί πλέον χρόνου που επιθυμεί.
-Για πρώτη φορά στην συνταξιοδοτική νομοθεσία του Δημοσίου θεσπίζεται η αναγνώριση ως συνταξίμων των ετών σπουδών για την απόκτηση του πρώτου πτυχίου. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται μόνο στους υπαλλήλους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1/1/2011 και αφορά τόσο τους «παλαιούς» όσο και τους «νέους» ασφαλισμένους.
Διευκρινίσεις:
α) Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με την αναγνώριση/προσμέτρηση ετών σπουδών σε καμιά περίπτωση δεν ανατρέχει πριν την 1/1/2011.
β) Ο αναγνωριζόμενος χρόνος σπουδών δεν επηρεάζει σε καμιά περίπτωση την μισθολογική εξέλιξη του υπαλλήλου αφού δεν συνιστά πραγματική δημόσια υπηρεσία.
γ) Χρόνος σπουδών που συμπίπτει με συντάξιμο χρόνο/χρόνο ασφάλισης δεν μπορεί να αναγνωρισθεί συντάξιμος με βάση τις διατάξεις του άρθρου αυτού, δηλ. υπάλληλος ο/η οποίος/α απέκτησε το πτυχίο κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας/εργασίας του/της, με ασφάλιση, μπορεί να αναγνωρίσει μόνο εκείνο το χρόνο από τις σπουδές του/της που δεν συμπίπτει με το χρόνο εργασίας/ασφάλισής του/της.
δ) Απαραίτητη προϋπόθεση για να προβεί ο/η υπάλληλος σε αναγνώριση ως συντάξιμων των ετών σπουδών είναι να έχει συμπληρώσει υπηρεσία 12 ετών (όχι κατ´ ανάγκη δημόσια).
ε) Ως χρόνος σπουδών λογίζεται αυτός που προβλέπεται από τον οργανισμό ή από τη νομοθεσία που διέπει την λειτουργία της κάθε Σχολής κατά το χρόνο της αποφοίτησης και εκφράζεται μόνο σε ακέραια χρόνια.
στ) Υπάλληλος που διαθέτει περισσότερα του ενός πτυχία, μπορεί να αναγνωρίσει ως χρόνο σπουδών το χρόνο που απαιτείτο για την απόκτηση του πτυχίου που χρησιμοποίησε για να διορισθεί ή να μεταταγεί ή να ενταχθεί στηθέση που κατέχει, δηλ. στις περιπτώσεις αυτές ο χρόνος δεν υπολογίζεται
αθροιστικά.
ζ) Ως χρόνος σπουδών λογίζεται επίσης και ο χρόνος εκείνος που διανύθηκε μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας του/της υπαλλήλου σε μέση επαγγελματική σχολή και οδήγησε στην απόκτηση πτυχίου που χρησίμευσε για την πρόσληψη/διορισμό του/της υπαλλήλου.
η) Προκειμένου για υπαλλήλους με πτυχίο ΤΕΙ ως χρόνος σπουδών λογίζεται και το εξάμηνο της πρακτικής άσκησης που απαιτείται κατά το χρόνο της αποφοίτησής του/της για την απόκτηση του πτυχίου.
θ) Χρόνος σπουδών που συμπίπτει με συντάξιμο χρόνο/χρόνο ασφάλισης δεν μπορεί να αναγνωρισθεί ως συντάξιμος με τις διατάξεις του άρθρου αυτού.
ι) Ειδικά, προκειμένου για τις νοσηλεύτριες (μαίες, επισκέπτριες αδερφές, αδερφές νοσοκόμες) θα μπορούν και αυτές που θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1/1/2011 να μπορούν να αναγνωρίσουν τα κατά περίπτωση απαιτούμενα για την κτήση του πτυχίου τους (ακέραια) έτη σπουδών, εφόσον το πτυχίο αυτό χρησίμευσε για την πρόσληψη/τον διορισμό τους.
Χρόνος εκπαιδευτικής άδειας:
Για τα πρόσωπα που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1/1/2011 από τον χρόνο της εκπαιδευτικής άδειας που τυχόν έχουν λάβει μπορεί να αναγνωρισθεί ως συντάξιμος χρόνος δύο ετών ανεξάρτητα από τον συνολικό χρόνο που διήρκεσε η εκπαιδευτική τους άδεια.
Από τους χρόνους που αναφέρονται στο νόμο (έτη σπουδών, εκπαιδευτική άδεια, άδεια άνευ αποδοχών ανατροφής παιδιού ηλικίας μέχρι 6 ετών) συναθροιζομένου και του χρόνου ης στρατιωτικής θητείας (προκειμένου για άνδρες υπαλλήλους) ο/η υπάλληλος μπορεί να αναγνωρίσει κατ´ ανώτατο όριο:
- τέσσερα έτη εφόσον θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2011.
- πέντε ( έτη εφόσον θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2012.
- έξι ( έτη εφόσον θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2013 και
- επτά έτη εφόσον θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 01-01-2014.
Ο μέχρι 5 έτη πλασματικός χρόνος παιδιών που μπορεί ν´ αναγνωρισθεί ως συντάξιμος είναι προφανές ότι δεν υπάγεται στους ως άνω περιορισμούς.
-Χρόνος άδειας άνευ αποδοχών ανατροφής παιδιού:
Διευρύνεται η δυνατότητα αναγνώρισης ως συντάξιμου του χρόνου άδειας άνευ αποδοχών ανατροφής παιδιού ηλικίας μέχρι 6 ετών, αφού πλέον θα μπορεί να αναγνωρίζεται ως συντάξιμος χρόνος, ο χρόνος που προβλέπεται από τις εκάστοτε ισχύουσες διοικητικές διατάξεις και όχι μόνο ο χρόνος που μπορούσε να αναγνωριστεί ως συντάξιμος με βάση συγκεκριμένες συνταξιοδοτικές διατάξεις. Ο χρόνος της άδειας άνευ αποδοχών ανατροφής παιδιού δεν πρέπει να συγχέεται με τον πλασματικό χρόνο παιδιών, ο οποίος σχετίζεται αποκλειστικά με την ύπαρξη και μόνο παιδιού/παιδιών. Οι διατάξεις που αναφέρονται στην αναγνώριση ως συντάξιμου του χρόνου άδειας ανατροφής παιδιού και του χρόνου εκπαιδευτικής άδειας, αφορούν τόσο τους «παλαιούς» όσο και τους «νέους» ασφαλισμένους.