Του Κόνιαρη Χρήστου *
Η
έναρξη δημιουργίας και λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ έγινε με τυμπανοκρουσίες
από τον τότε Υπουργό Υγείας κ. Λοβέρδο. Παρουσιάστηκε ως μεγάλη τομή
στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και το γιατρικό που θα έλυνε όλα
τα προβλήματα στο χώρο του Δημόσιου Συστήματος Υγείας.
Ένα
χρόνο μετά, το χάπι που χρυσώθηκε για να γίνει εύπεπτο στους πολίτες
όχι μόνο έχει χάσει τη λάμψη του και καθημερινά γίνεται πιο πικρό
έχοντας μάλιστα ως συνέπεια την υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών
υγείας και την σημαντική επιβάρυνση στις τσέπες των πολιτών. Ήταν μια
μνημονιακή πολιτική που κατά γράμμα υλοποίησε το μνημονιακό τόξο
αδιαφορώντας για τις συνέπειες στην υγεία των πολιτών.
Έχουμε
σήμερα λοιπόν έναν οργανισμό, που είναι διασωληνωμένος στην εντατική
που καθημερινά αργοσβήνει και κρατιέται στη ζωή με τεχνητή αναπνοή.
Έχουν
γραφτεί πάμπολλα άρθρα για την οικονομική κατάρρευση του ΕΟΠΥΥ, ενός
οργανισμού που έχει ουσιαστικά διανύσει μόλις λίγους μήνες ζωής. Τα
νούμερα των ελλειμμάτων του οργανισμού είναι δυσθεώρητα και η αναστροφή
αυτής της κατάστασης φαντάζει σχεδόν αδύνατη.
Αν θέλαμε να δώσουμε μόνο μερικά στοιχεία από την τραγική κατάσταση που βρίσκεται ο ΕΟΠΥΥ θα επισημαίναμε τα εξής:
- Τα
συσσωρευμένα ελλείμματα των ταμείων που συνενώθηκαν στον ΕΟΠΥΥ για τα
έτη 2010 και 2011 ξεπερνούν τα 3,7 δις ευρώ. Από αυτά 1,7 δις αφορούν
ιδιώτες και σχεδόν 2 δις ευρώ νοσήλια προς τα Δημόσια Νοσοκομεία.
- Ήδη
από το πρώτο τρίμηνο του 2012 ο ΕΟΠΥΥ έχει απορροφήσει πάνω από το 40%
της πετσοκομμένης κρατικής επιχορήγησης (370 εκ. ευρώ σε σύνολο 850) ενώ
ταυτόχρονα έχει χρησιμοποιήσει και αποθεματικά από ταμεία που
συγχωνεύτηκαν ύψους 90 εκ,. ευρώ.
- Ο
προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ ύψους 5,8 δις ευρώ είναι εκτός πραγματικότητας
αφού τα έξοδα θα φτάσουν τα 7 δις ευρώ με αυξητική τάση προς τα επάνω,
ενώ τα έσοδα στην καλύτερη περίπτωση θα αγγίξουν τα 4 δις ευρώ. Έτσι το
έλλειμμα λοιπό του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για το 2012 θα αγγίξει στα 3
δις ευρώ χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απρόβλεπτοι παράγοντες δεν μπορούν
να το εκτινάξουν ακόμα ψηλότερα.
Οι
συνέπειες από αυτή την κατάσταση για τους ασφαλισμένους, τα νοσοκομεία,
αλλά και τους προμηθευτές του ΕΟΠΥΥ (φαρμακεία, γιατρούς κλπ) είναι
τραγικές και τις βιώνουμε καθημερινά. Συγκεκριμένα:
- Οι
ασφαλισμένοι θα βρίσκονται διαρκώς με το χέρι στην τσέπη και σε
αναζήτηση φαρμάκων και ιατρικών υπηρεσιών ενώ σοβαρότατα προβλήματα θα
αντιμετωπίζουν συνεχώς οι ευπαθείς ομάδες.
- Τα
Νοσοκομεία δεν πρέπει να ευελπιστούν να πάρουν δεκάρα τσακιστή για να
καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα με αποτέλεσμα την διεύρυνση στις
ελλέιψεις υλικών και την αδυναμία να πραγματοποιήσουν ιατρικές και
διαγνωστικές πράξεις.
- Την
οικονομική εξόντωση των φαρμακείων αφού η πιστωτική πολιτική των
εταιριών έχει αλλάξει και τα φαρμακεία αδυνατούν να προμηθευτούν φάρμακα
λόγω της μη καταβολής των οφειλών του ΕΟΠΥΥ.
- Την
«καταστροφή» της εγχώριας βιομηχανίας φαρμάκων με αποτέλεσμα την
κυριαρχία των ξένων μεγαθηρίων την αύξηση των απολύσεων και την εκτίναξη
της ανεργίας στον κλάδο.
- Την πλήρη αποδιοργάνωση του ισχνού δικτύου Γιατρών στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.
Οι
μόνοι κερδισμένοι από αυτή την κατάσταση θα είναι τα μεγάλα διαγνωστικά
κέντρα λόγω της απουσίας πλαφόν στις εξετάσεις και οι μεγάλες
φαρμακευτικές εταιρίες που θα κυριαρχήσουν απόλυτα στον κλάδο.
Βεβαίως
τα οικονομικά προβλήματα του ΕΟΠΥΥ έχουν βαθύτερες ρίζες που
σχετίζονται με την κατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος και την
δραματική μείωση της κρατικής χρηματοδότησης.
Εδώ
πρέπει να επισημάνουμε ότι όσο η ανεργία βρίσκεται στα ύψη, η μαύρη και
ανασφάλιστη εργασία έχει ξεπεράσει το 40% και τείνει να φτάσει στο 50%,
οι ελαστικές μορφές εργασίας διευρύνονται τόσο οι πόροι στην κοινωνική
ασφάλιση άρα και στους κλάδους υγείας θα συρρικνώνονται.
Επιπλέον
η κρατική επιχορήγηση για τον ΕΟΠΥΥ έχει ουσιαστικά κατρακυλήσει κάτω
από το μισό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια με αποτέλεσμα οι πόροι του
ΕΟΠΥΥ να έχουν πλέον συρρικνωθεί αφάνταστα.
Οι
προτάσεις που πέφτουν στο τραπέζι για απευθείας καταβολή των εισφορών
στον ΕΟΠΥΥ των κρατήσεων από τους κλάδους υγείας είναι ασπιρίνες ενώ
εγκυμονούν και τον κίνδυνο να οδηγήσουν σε κατάρρευση τα έσοδα του
κλάδου σύνταξης των ασφαλιστικών ταμείων.
Το
συσσωρευμένο έλλειμμα του ΕΟΠΥΥ στο τέλος του 2012 από τα στοιχεία που
αναφέρθηκαν φαίνεται θα αγγίξει τα 7 δις ευρώ δηλαδή κοντά στο 3,5% του
ΑΕΠ και το 15% των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού.
Ένα
τέτοιο χρέος, που τουλάχιστον το 40% από αυτό θα είναι άμεσα απαιτητό,
είναι δύσκολο να είναι διαχειρίσιμο. Επίσης η ανεύρεση νέων πόρων από
την κοινωνική ασφάλιση που σήμερα και αυτή βρίσκεται υπό κατάρρευση
είναι μάλλον αδύνατον να εξασφαλιστούν.
Τα
πιθανά σενάρια προκειμένου να μείνει «όρθιος» ο ΕΟΠΥΥ είναι είτε να
αναζητηθούν πόροι μέσω του δανεισμού με δυσμενείς βεβαίως επιπτώσεις για
τον οργανισμό, η θα ακολουθηθεί μια νέα δραματική μείωση των παροχών
και νέα αύξηση της συμμετοχής των ασφαλισμένων. Βεβαίως αν η πολιτική
επιλογή είναι να στηριχθεί ουσιαστικά ο οργανισμός η λύση είναι η
κρατική χρηματοδότηση παρά τις δυσκολίες που παρουσιάζει σήμερα εξαιτίας
της κατάρρευσης των κρατικών εσόδων.
Σε
κάθε περίπτωση ο ΕΟΠΥΥ αποτελεί μια βόμβα που έχει ήδη απασφαλιστεί και
το ζήτημα είναι σε πια χέρια θα σκάσει, ίσως μάλιστα και αμέσως μετά
τις εκλογές στις 17 Ιούνη.
* Υγειονομικός, μέλος του ΓΣ της ΑΔΕΔΥ με την Αυτόνομη Παρέμβαση