Στο διεθνές τριήμερο συνέδριο για τη «Βιώσιμη, οικολογική, οικονομική διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική» που διοργάνωσε η Περιφέρεια Αττικής και ο Ενιαίος Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) από σήμερα Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου έως το Σάββατο 14 Φεβρουαρίου, παραβρέθηκε ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γιάννης Μώραλης.
Υποστηρικτής της πρότασης και του μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων που προτείνει η Περιφερειακή Αρχή Αττικής για Τοπικούς Σχεδιασμούς Διαχείρισης Απορριμμάτων ανά Δήμο ή ομάδα Δήμων, φάνηκε στην παρέμβασή του ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γ. Μώραλης, προτείνοντας μάλιστα την κατασκευή τοπικής μονάδας διαχείρισης απορριμμάτων στο Σχιστό όπου θα εξυπηρετεί όλους τους δήμους του Πειραιά. Ενώ επίσης υποστήριξε τις μεθόδους, διαλογής στη πηγή, ανακύκλωσης, επαναχρησιμοποίησης, κομποστοποίησης και ταφή μόνο του υπολείμματος. Στα όρια της αντικειμενικής «τιμολόγησης» της παραγωγής απορριμμάτων ο κ. Μόραλης πρότεινε το «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Να επισημάνουμε ότι το μόνο που δεν ακούσαμε να διευκρινίζει ο Δήμαρχος Πειραιά ήταν αν το μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων που προτείνει θα έχει δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα ή θα ανατεθεί σε εργολάβους – Ιδιώτες.
Στην τοποθέτηση του ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γιάννης Μώραλης συγκεκριμένα ανέφερε:
«Θα ήθελα συγχαρώ την Περιφέρεια Αττικής και τον Ε.Δ.Σ.Ν.Α. για την πρωτοβουλία και τη διοργάνωση του σημερινού Συνεδρίου, για ένα θέμα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και να ευχαριστήσω για την ευκαιρία που έδωσαν στη νέα Δημοτική Αρχή Πειραιά να εκφράσει τους προβληματισμούς αλλά και τις σκέψεις της για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Είναι βέβαιο ότι ένα από τα μεγάλα ελλείμματα αξιοπιστίας στο δημόσιο βίο της χώρας των τελευταίων δεκαετιών, οφείλεται μεταξύ άλλων και στο θέμα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων. Μεγάλα ποσά έχουν δαπανηθεί σε μελέτες και έργα που δεν ολοκληρώθηκαν. Τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια έχουν επιβάλλει μεγάλα πρόστιμα στη χώρα μας με τις καταδικαστικές τους αποφάσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων μας. Δυστυχώς όμως και μετά από όλα αυτά, συνεχίζουμε να ακολουθούμε στη χώρα μας την πιο καταστροφική και επιζήμια πολιτική για το περιβάλλον, για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την οικονομία μας, για το μέλλον των παιδιών μας. Να θάβουμε δηλαδή το σύνολο των σκουπιδιών που παράγουμε ως κοινωνία.
Τα στοιχεία αν και είναι γνωστά σε όλους τους συμμετέχοντες, έχει σημασία να τα θυμηθούμε, γιατί δείχνουν το μέτρο της αποτυχίας των πολιτικών που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τη Eurostat, το 2013 η Ελλάδα έχει καταταχθεί στις τελευταίες θέσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαχείριση των απορριμμάτων. Είναι στη 5η θέση από το τέλος και έχει καλύτερες επιδόσεις μόνο από τη Ρουμανία, τη Μάλτα, την Κροατία και τη Λετονία. Την προηγούμενη χρονιά στην Ελλάδα ανακυκλώθηκε το 16% των απορριμμάτων, κομποστοποιήθηκε το 2% και ενταφιάστηκε το 82% των αποβλήτων. Δεν θα αναφερθώ στους μέσους όρους των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης γιατί η σύγκριση είναι καταλυτική σε βάρος μας.
Ειδικά σήμερα, που η Ελλάδα βρίσκεται στη δίνη μιας μεγάλης, βαθιάς και μακρόχρονης κρίσης, ήρθε η ώρα οι δυνάμεις της κοινωνίας, η Αυτοδιοίκηση, Περιφέρεια και Δήμοι, οι τοπικές κοινωνίες και η κεντρική κυβέρνηση να υπερβούμε τους εαυτούς μας. Να διαμορφώσουμε ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων που να είναι φιλόδοξο αλλά και ρεαλιστικό. Να σχεδιάσουμε μια πολιτική που να είναι συνεκτική και να έχει το μικρότερο περιβαλλοντικό κόστος. Να συγκροτήσουμε ένα πλαίσιο δράσεων που να είναι εφαρμόσιμο, να υλοποιείται γρήγορα, αποτελεσματικά και ολοκληρωμένα, προκειμένου να δημιουργούνται οι απαραίτητες συνθήκες οικολογικής διαχείρισης και αειφόρου ανάπτυξης για τον τόπο.
Είναι αξιέπαινη η πρωτοβουλία και η βούληση της Περιφέρειας Αττικής να βάλει ψηλά στην ατζέντα της και στις άμεσες προτεραιότητές της το θέμα των αστικών αποβλήτων. Εγκαίρως, ένα μήνα από την ανάκτηση των καθηκόντων της έδωσε το στίγμα της και σήμερα ως συνέχεια διοργανώνει αυτό το Διεθνές Συνέδριο που θα μας δώσει αρκετά τεχνικά στοιχεία και γνώση, ιδιαίτερα για κάποιους από εμάς που ασχολούμαστε για πρώτη φορά με την Αυτοδιοίκηση.
Η μέχρι τώρα διαχείριση των αστικών αποβλήτων για την Αττική είναι σε όλους γνωστό ότι στηρίζεται στον Περιφερειακό σχεδιασμό ο οποίος εγκρίθηκε με το Νόμο 3164/2003 και προέβλεπε τις εγκαταστάσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων και τους Σταθμούς μεταφοράς απορριμμάτων. Επίσης και σε ανάλογη νομοθεσία για τη δημιουργία φορέα διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής. Τελικά όμως πετύχαμε ελάχιστα, με αποτέλεσμα το ακανθώδες πρόβλημα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων να μην επιλύεται ούτε και να αμβλύνεται αλλά συνεχώς να διογκώνεται.
Εμείς ως Δήμος Πειραιά και παρά τη δυσοίωνη συγκυρία που περνάμε και ως χώρα αλλά και ως πόλη, είναι πλέον αναγκαίο να καθορίσουμε τους βασικούς άξονες και προτεραιότητες για το φλέγον αυτό θέμα. Δηλαδή, την πλήρη εναρμόνιση με την ισχύουσα νομοθεσία όπως αυτή ορίστηκε από την Ευρωπαϊκή οδηγία 2008/98 και η οποία εντάχθηκε στην ελληνική νομοθεσία με το 4042/2012 που σε γενικές γραμμές συνοψίζεται στην πρόληψη και μείωση, στην προετοιμασία και επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και τέλος την ανάκτηση και ασφαλή διάθεση. Την ευαισθητοποίηση και την ενεργή συμμετοχή των φορέων και των κατοίκων της πόλης, που αποτελεί κατά την άποψή μου τον σημαντικότερο παράγοντα επιτυχίας. Και την ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων με εκμηδένιση του σύμμεικτου απορρίμματος και την επένδυση των πόρων από τη διαχείριση τους άμεσα και κύρια στους κατοίκους της πόλης μας.
Στο πλαίσιο αυτό, ως νέα Δημοτική Αρχή στον Πειραιά που αντιμετωπίζουμε μεγάλο και ουσιαστικό πρόβλημα, δουλεύουμε ήδη για να επανασχεδιάσουμε τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στον Δήμο τα επόμενα χρόνια προς την κατεύθυνση της αειφορίας όπως αυτή περιγράφεται στην Ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική. Πρόληψη, εκτεταμένη ανακύκλωση πολλών ρευμάτων αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης των βιοαποβλήτων και ελαχιστοποίηση της ποσότητας που οδηγείται σε ταφή. Προς την κατεύθυνση αυτή επεξεργαζόμαστε μια πολιτική έξι σημείων που συνοψίζονται ως εξής: Επιδιώκουμε την άμεση βελτιστοποίηση του υπάρχοντος συστήματος αποκομιδής καθώς και στην ουσιαστική υποστήριξη και ενίσχυση των πρωτοβουλιών άλλων εναλλακτικών μεθόδων διαχείρισης όπως η κομποστοποίηση, οικιακή ή μη που σκοπεύει να αναλάβει ο Δήμος Πειραιά καθώς αυτό είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους διαχείρισης.
Ο Πειραιάς, ως Μητροπολιτικός Δήμος, αφού συζητήσει και συνεργαστεί με την Περιφέρεια θα προτείνει τη δημιουργία Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων στο Σχιστό η οποία μπορεί και κατά την άποψή μου πρέπει να αφορά και τους άλλους όμορους Δήμους. Σχεδιάζουμε δράσεις για τη μείωση της ποσότητας των βιοαποβλήτων, των σκουπιδιών από τις κουζίνες και τους κήπους που συλλέγονται από τον Δήμο ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής οδηγίας 99/31. Η μείωση της ποσότητας των ζυμώσιμων πέρα από το αδιαμφισβήτητο περιβαλλοντικό όφελος θα μπορούσε να συνεισφέρει στη μείωση του συνολικού κόστους διαχείρισης για τον Δήμο, αφού θα μειωθεί η ποσότητα των αποβλήτων προς επεξεργασία και διάθεση. Μελετούμε και επεξεργαζόμαστε ευρύτερες λύσεις για τη μείωση και τον εξορθολογισμό του κόστους διαχείρισης και ιδίως του κόστους διάθεσης. Αν θέλουμε να κάνουμε ένα άλμα προς τα εμπρός πρέπει να τολμήσουμε την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου και την υιοθέτηση ενός δίκαιου συστήματος υπολογισμού των τελών με βάση τις παραγόμενες ποσότητες, γεγονός που ίσως αποτελέσει ένα ισχυρό κίνητρο για την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στην ανακύκλωση.
Επεξεργαζόμαστε δράσεις που να στηρίζονται στην αρχή ''ο ρυπαίνων πληρώνει'', με προώθηση προγραμμάτων πρόληψης και αποφυγής της δημιουργία αποβλήτων τα οποία μπορεί να αναπτυχθούν σε εθνικό αλλά και σε τοπικό επίπεδο ενδεχομένως και με δεσμευτικούς στόχους πρόληψης. Είμαστε υπέρμαχοι της αρχής συνεργασίας με όμορους Δήμους αλλά και της εγγύτητας, τόσο στη διαχείριση των στερεών όσο και των υγρών αποβλήτων. Αναφέρω ενδεικτικά για μια ακόμα φορά ότι ο Πειραιάς είναι κατηγορηματικά αντίθετος με το ενδεχόμενο μεταφοράς λυμάτων από τη Βορειοανατολική Αττική στη Ψυττάλεια. Επίσης μελετούμε και είναι στις άμεσες προτεραιότητές μας η αύξηση της ποσότητας συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών που ανακτώνται στον Δήμο. Σε πρώτη φάση δίνουμε έμφαση στα υλικά συσκευασίας και τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού ώστε ο Δήμος Πειραιά να αρχίσει να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις που απορρέουν από το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση. Αλλά και να ενεργοποιήσει επιτέλους τους πολίτες για την κινητοποίησή τους σε δράσεις διαλογής στην πηγή της ανακύκλωσης. Είναι πλέον σαφές ότι η συλλογή και διαχείριση σύμμεικτων απορριμμάτων και η απουσία ανάκτησης υλικών πέρα από το περιβαλλοντικό και νομικό πρόβλημα που προκαλεί, επιβαρύνει σημαντικά και τον πολίτη σε καθαρά οικονομικούς όρους και η επιβάρυνση αυτή θα βαίνει αυξανόμενη.
Προωθούμε τέλος πολύπλευρο πρόγραμμα ενεργοποίησης, ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών επιδιώκοντας να δώσουμε στους κατοίκους του Πειραιά και στην τοπική κοινωνία ισχυρό ρόλο. Πιστεύουμε ότι οι πολίτες είναι απαραίτητο και αναγκαίο να είναι ενεργοί συμμέτοχοι στη λύση του προβλήματος στη διαχείριση των απορριμμάτων για να μπορεί αυτή η νέα λύση να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή κοινωνική αποδοχή και υποστήριξη.
Πρέπει να αλλάξουμε τις καθημερινές μας συνήθειες ώστε να έχει επιτυχή έκβαση η προσπάθεια μας ή ο όποιος σχεδιασμός. Στο σημείο αυτό η συνδρομή και στήριξη τόσο των εγκεκριμένων συλλογικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης όσο και της Περιφέρειας Αττικής είναι σημαντική.
Αν θέλουμε το θέμα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων στην Αττική και την Ελλάδα να σταματήσει να είναι ένα σισύφειο έργο που φτάνει ως ένα σημείο και ξεκινάει πάλι από την αρχή, η πρωτοβουλία της Περιφέρειας Αττικής για ένα ανοικτό, δημιουργικό και συμμετοχικό σχεδιασμό και δράση αποτελεί μια ευκαιρία για όλους. Περισσότερο χρόνο για χάσιμο, το γνωρίζουμε, δεν έχουμε. Οι συνθήκες είναι ώριμες. Οι Δήμοι είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι. Η Περιφέρεια δείχνει να έχει τη βούληση, η χώρα έχει ίσως για τελευταία φορά, την ευκαιρία να αξιοποιήσει κοινοτικούς πόρους για να οδηγηθεί σε μια πολιτική βιώσιμης ανάπτυξης. Με οικολογικά χαρακτηριστικά που σέβεται το περιβάλλον και την κοινωνία. Χρειάζεται να προχωρήσουμε στη χάραξη μιας συνολικής πολιτικής που να συνεκτιμά και να αξιοποιεί τα ιδιαίτερα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, να αναγνωρίζει ρόλο και λόγο στις τοπικές κοινωνίες, να δημιουργεί θέσεις εργασίας και να μη συνεπάγεται πρόσθετα οικονομικά βάρη για τους πολίτες.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας».
περισσότερα για τις εργασίες του συνεδρίου ΕΔΩ