Από τον Βασίλη Γκιτάκο
«Οι εργαζόμενοι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και η ΠΟΕ-ΟΤΑ δώσαμε επίπονους και μακροχρόνιους αγώνες ενάντια στις πολιτικές και τους σχεδιασμούς για την κατασκευή των τεράστιων εργοστασίων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων με τη διαδικασία των ΣΔΙΤ» που προμήνυε «επέλαση» των εργολάβων στα σκουπίδια... «Η ακύρωση τους από τη σημερινή περιφερειακή Αρχή αποτέλεσε δικαίωση των αγώνων των εργαζομένων και των κινημάτων που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Και γι´ αυτόν τον λόγο δεν διστάσαμε να χαιρετίσουμε δημόσια την κατάργησή τους»»...
«Για την εφαρμογή του νέου σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων επιβάλλεται η κατάργηση των μνημονιακών νόμων, του άρθρου 61 στον ν. 3979/2011 που δίνει το δικαίωμα στους δημάρχους να αναθέτουν την αποκομιδή και μεταφορά των απορριμμάτων σε ιδιώτες, καθώς και η άρση της απαγόρευσης των προσλήψεων μόνιμου προσωπικού του νόμου 4024/2012»...
Αυτά είναι μερικά από τα σημεία της ομιλίας, στο τελευταίο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής (8/10), του α' αντιπροέδρου της ΠΟΕ-ΟΤΑ και επικεφαλής του ΜΕΤΑ-ΟΤΑ Βασίλη Γκιτάκου, συνεδρίαση η οποία είχε ως μοναδικό θέμα τη «Λήψη Απόφασης για τη 2η Αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής”(άρ. 35 του ν. 4042/2012 - ΦΕΚ 24Α’/13-02-2012)».
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η ΟΜΙΛΙΑ
Κύριε πρόεδρε του Περιφερειακού Συμβουλίου, κυρία περιφερειάρχη, κυρίες και κύριοι περιφερικοί σύμβουλοι.
Η ΠΟΕ – ΟΤΑ και οι εργαζόμενοι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στο θέμα της Διαχείρισης των Απορριμμάτων, δεν μείναμε ποτέ σε μία στείρα αντιπολιτευτική στάση περιορίζοντας τη δράση μας σε καταγγελίες και αφορισμούς.
Αντίθετα, κατ’ επανάληψη και δημόσια έχουμε καταθέσει τις θέσεις μας, τις προτάσεις μας για το μεγάλο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, τόσο σε Πανελλαδικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Περιφέρειας Αττικής.
Βασικοί άξονες των θέσεων της ΠΟΕ-ΟΤΑ αποτελούσαν πάντα
- η αποκέντρωση των δραστηριοτήτων σε επίπεδο Δήμου,
- η διαλογή στην πηγή,
- η ποιοτική και ποσοτική ενίσχυση της ανακύκλωσης,
- η μικρή κλίμακα των μονάδων επεξεργασίας και ανάκτησης,
- η κοινωνική συμμετοχή,
- η αναβάθμιση του ρόλου των Δήμων και του ΕΔΣΝΑ,
- και πάνω από όλα η θεσμική κατοχύρωση του Δημόσιου και Κοινωνικού χαρακτήρα της διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων.
Οι εργαζόμενοι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και η ΠΟΕ-ΟΤΑ δώσαμε επίπονους και μακροχρόνιους αγώνες ενάντια στις πολιτικές και τους σχεδιασμούς για την κατασκευή των τεράστιων εργοστασίων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων με την διαδικασία των ΣΔΙΤ που προμήνυε:
- Τον ενταφιασμό της προδιαλογής και της ανακύκλωσης
- Άνοιγε το δρόμο στη μέθοδο της καύσης, και ευνοούσε την «επέλαση» των εργολάβων στη διαχείριση των αποβλήτων.
Η ακύρωση τους από την σημερινή περιφερειακή Αρχή αποτέλεσε δικαίωση των αγώνων των εργαζομένων και των κινημάτων που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Και γι´ αυτόν τον λόγο δεν διστάσαμε να χαιρετίσουμε δημόσια την κατάργησή τους, η οποία συνοδεύτηκε με την ενσωμάτωση στους νέους σχεδιασμούς διαχείρισης αποβλήτων του βασικού πυρήνα της εναλλακτικής αντίληψης αποκεντρωμένης διαχείρισης, χρησιμοποιώντας ήπιες μεθόδους διαχείρισης, δίνοντας βάρος στην πρόληψη και προδιαλογή των υλικών, στην οικονομικότητα του συστήματος, στην κοινωνική συμμετοχή.
Όμως, η κατάργηση των μονάδων αρκεί για να ανατραπούν οι πολιτικές που προκρίνουν το φιλοεργολαβικό, συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης, με τα πολλά σύμμεικτα απορρίμματα και την καύση, την ελάχιστη ανακύκλωση και το υψηλό κόστος;
Η ΠΟΕ – ΟΤΑ γνωρίζοντας πολύ καλά το μέγεθος του προβλήματος της διαχείρισης αποβλήτων και του οριακού σημείου που έχουμε φτάσει με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές αποφάσισε την συγκρότηση ειδικής ομάδας εργασίας προκειμένου να συμβάλει ουσιαστικά στην αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Αττικής αλλά πρωτίστως να συμβάλει στη μόνιμη λύση του προβλήματος.
Η παρουσία μας εδώ δεν είναι για να ακυρώσουμε δογματικά ή να στηρίξουμε ένα σχεδιασμό, ήρθαμε επαναλαμβάνω για να συμβάλουμε.
Υπό αυτή την έννοια, εκτιμούμε ότι:
- οι διαδικασίες για την εξεύρεση νέων χώρων τελικής διάθεσης στην Αττική έχουν καθυστερήσει με αποτέλεσμα να υπάρχει πλέον κίνδυνος να οδηγηθούμε σε κρίση με την ολοκλήρωση της Β΄Φάσης του ΧΥΤΑ Φυλής που υπολογίζεται στα τέλη του 2018,
- στο χρονικό διάστημα μέχρι το 2019 είναι σχεδόν αδύνατον να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες των αδειοδοτήσεων και των διαγωνιστικών διαδικασιών για να ετοιμαστούν οι εγκαταστάσεις των νέων ΧΥΤΥ.
Η ΠΟΕ-ΟΤΑ έχοντας και την εμπειρία από περιφερειακούς δήμους ιδιαίτερα της Πελοποννήσου, γνωρίζει καλύτερα από τον κάθε έναν τι σημαίνει κρίση σκουπιδιών και επισημαίνει για άλλη μια φορά τον σοβαρότατο κίνδυνο της κρίσης καλώντας την περιφερειακή αρχή και τον ΕΔΣΝΑ να αναλογιστούν τους κινδύνους και τις ευθύνες.
Στο νέο ΠΕΣΔΑ πρέπει να υπάρχει σαφής δέσμευση για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής με τον κορεσμό των κυττάρων και της Β΄ Φάσης .
Θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε αυτό το ζήτημα για να μην δημιουργείται καμία παρεξήγηση. Δεν ζητάμε χρονοδιάγραμμα συγκεκριμένο γιατί ξέρουμε πως αυτό δεν είναι εφικτό. Όμως απαιτούμε να υπάρξει σαφής δέσμευση πως όταν κορεστούν τα κύτταρα της Β΄ Φάσης η Φυλή δεν θα δέχεται πλέον σκουπίδια. Σκέψεις για Γ. Φάση και επέκταση μας βρίσκουν ξεκάθαρα αντίθετους.
Θα πρέπει να υπάρχει δέσμευση στον ΠΕΣΔΑ για την απομάκρυνση του Αποτεφρωτήρα παθογόνων από την ΟΕΔΑ Φυλής και η κατασκευή νέας μονάδας σε επιλεγμένο ασφαλή χώρο μακριά από τον αστικό ιστό.
Στο σχέδιο απόφασης της αναθεώρησης δεν γίνεται νύξη για αυτό το ζήτημα, παρά του ότι υπάρχουν σχετικές αποφάσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ για την απομάκρυνση της μονάδας.
Θεωρούμε απαραίτητο για τα πράσινα σημεία να υπάρξει άμεσα αναλυτικός οδηγός (συνοδευτικός του ΠΕΣΔΑ) που θα περιγράφει εναλλακτικά μοντέλα πράσινων σημείων διαφόρων μεγεθών και δυναμικότητας.
Το δίκτυο των πράσινων σημείων πρέπει να είναι όσο πιο πυκνό μπορεί για να είναι τα σημεία εύκολα προσβάσιμα στους πολίτες.
Επίσης θα πρέπει να υπάρξει ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την δικτύωση των πράσινων σημείων προκειμένου να αντιμετωπιστούν ζητήματα εμπορικής αξιοποίησης των ανακυκλώσιμων , ζητήματα γειτνίασης, μεταφορών κλπ.
- Το δίκτυο των ΣΜΑ του υφιστάμενου ΠΕΣΔΑ πρέπει να επανεξετασθεί και να ανασχεδιαστεί ώστε να υπάρξει λειτουργική συνάφεια με εγκαταστάσεις διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών ή και μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο της αλλαγής της χρήσης ορισμένων ΣΜΑ και η μετατροπή τους σε Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων.
- Στο νέο ΠΕΣΔΑ πρέπει να γίνει σαφής αναφορά για το πόσες ΜΕΑ θα χρειαστούν συνολικά, τι δυναμικότητα θα έχουν, καθώς και προτάσεις χωροθετήσεων για τις νέες ΜΕΑ. Το σχέδιο απόφασης της αναθεώρησης δεν προσδιορίζει ούτε τους χώρους, ούτε τις πληθυσμιακές ενότητες που πρόκειται να εξυπηρετούν.
- Το ΕΜΑΚ Φυλής πρέπει να επανασχεδιαστεί για να έχει ένα σημαντικό ρόλο στην επεξεργασία των προδιαλεγμένων Βιοαποβλήτων.
- Στο προτεινόμενο σχέδιο δεν προσδιορίζεται ο αριθμός, η περιοχή κάλυψης, η δυναμικότητα και η χωροθέτηση των νέων ΧΥΤΥ. Χρειάζεται να υπάρξει πρόβλεψη για το πόσους ΧΥΤΥ θα χρειαστούν , τι δυναμικότητας θα είναι ο κάθε ένας από αυτούς και σε ποιες γεωγραφικές- πολεοδομικές ενότητες θα πρέπει να χωροθετηθούν.
- Στον ΠΕΣΔΑ τα μεγάλα έργα όπως οι ΧΥΤΥ και οι ΜΕΑ θα πρέπει να είναι ονοματισμένα, με σχετικό προϋπολογισμό και σύμφωνα με τη δυναμικότητά τους.
- Τα υφιστάμενα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης παρά την πρόβλεψη του ΕΣΔΑ για ριζική αναθεώρησή τους , εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται σαν οι βασικοί φορείς της ανακύκλωσης. Η πάγια θέση της ΠΟΕ –ΟΤΑ είναι να καταργηθούν τα υφιστάμενα συστήματα και να αναπτυχθούν δημοτικά συστήματα ανακύκλωσης, με αυστηρά δημόσιο χαρακτήρα.
- Θεωρούμε πως είναι επιβεβλημένο να γίνουν οι απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις προκειμένου να αντιμετωπισθούν ζητήματα αδειοδότησης , εμπορικής διάθεσης , άρσης περιορισμού χιλιομετρικών ορίων, τροποποίησης Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου για εγκαταστάσεις κλπ , ύστερα από ευρεία διαβούλευση με την ΚΕΔΕ , την ΠΕΔΑ και την ΠΟΕ-ΟΤΑ.
- Επισημαίνουμε τέλος πως ο μη έγκαιρος προγραμματισμός των έργων επεξεργασίας και διάθεσης, σε συνδυασμό με τις πολιτικές των μνημονίων που περιορίζουν τις δημόσιες επενδύσεις, ευνοούν την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων και υπονομεύουν τον δημόσιο χαρακτήρα.
Όπως υπονομεύεται και από αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που ενώ έχουν εκπονηθεί οι Τοπικοί Σχεδιασμοί Διαχείρισης Απορριμμάτων αυτοί προσκολλημένοι στην πολιτική του χθες προχωρούν σε συμβάσεις ανάθεσης της αποκομιδής και μεταφοράς των απορριμμάτων σύμμεικτης μορφής σε εργολάβους, έξω και πέρα από τους νέους σχεδιασμούς που προωθούνται, δεσμεύοντας μάλιστα τον δήμο για αρκετά χρόνια.
Για την εφαρμογή του νέου σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων επιβάλλεται η κατάργηση των μνημονιακών νόμων, του άρθρου 61 στον ν. 3979/2011 που δίνει το δικαίωμα στους δημάρχους να αναθέτουν την αποκομιδή και μεταφορά των απορριμμάτων σε ιδιώτες, καθώς και η άρση της απαγόρευσης των προσλήψεων μόνιμου προσωπικού του νόμου 4024/2012.
Η ΠΟΕ-ΟΤΑ σταθερά και σθεναρά μάχεται χρόνια τώρα ενάντια στην συστηματική τακτική κατάργησης του Δημόσιου και Κοινωνικού χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων που είναι σε βάρος των δημοτών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, σε μία επιβαρυμένη περιοχή όπως η Αττική.
Και είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε αυτόν τον αγώνα απέναντι στις όποιες προσπάθειες ή μεθοδεύσεις γίνονται ή επιχειρηθούν στο μέλλον, για την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.