Την 24η Ιουνίου δημοσιεύτηκε το ΦΕΚ 1850 Β της Κ.Υ.Α. με τις αλλαγές στο πρόγραμμα της «Εναρμόνισης Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής» για το 2016-2017. Ο Υπουργός Εσωτερικών, κ.Κουρουμπλής, δήλωσε μία μέρα πριν στη Βουλή, απαντώντας σε ερώτηση Βουλευτή για το θέμα: «εγώ, νομίζω ότι έγινε ένας πολύ χρήσιμος και πολύ δημιουργικός διάλογος και αποτέλεσμα αυτού του διαλόγου ήταν να πάμε σε ένα νέο σύστημα, πιο δίκαιο, πιο δημοκρατικό, πιο κοινωνικό, πιο αντιγραφειοκρατικό…». Η πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς έτσι. Το νέο σύστημα δεν προέκυψε ούτε από δημιουργικό διάλογο, ούτε διαμορφώθηκε στις συναντήσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Το νέο σύστημα ετοιμάστηκε από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρησης Τομεακών Ε.Π. του Υπουργείου Οικονομίας και απλά παρουσιάστηκε στους φορείς σε διάφορες συσκέψεις. Σε εμάς παρουσιάστηκε στην διυπουργική σύσκεψη της 14ης Ιουνίου 2016 στην ποία συμμετείχαν τα Υπουργεία Οικονομίας, Εσωτερικών και Εργασίας, η ΕΕΤΑΑ, εκπρόσωποι των Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σταθμών και ο ΠΑΣΕΚΔΑΠ. Εκεί διαπιστώθηκαν και αναδείχθηκαν από εμάς τα αρνητικά του νέου συστήματος και κατατέθηκαν προτάσεις διόρθωσης αυτών. Στην Κ.Υ.Α. που δημοσιεύτηκε χτες δεν εμπεριέχεται καμία από τις βελτιωτικές προτάσεις μας ενώ διατηρήθηκαν διατάξεις οι οποίες θα αποδειχτούν καταστροφικές κατά την εφαρμογή του νέου συστήματος. Ο «διάλογος», λοιπόν, για το νέο σύστημα στην ουσία έγινε αφού είχαν ληφθεί όλες οι αποφάσεις και είχε τη μορφή ενημέρωσης των φορέων και όχι διαλόγου.
Την 24η Ιουνίου, λίγες ώρες πριν δημοσιευτεί η Κ.Υ.Α., ξεκίνησε ο διάλογος για τα επιμέρους στοιχεία που θα αναφέρονται στην Πρόσκληση της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε. για τους γονείς η οποία θα ακολουθεί και θα εξειδικεύει όσα ορίζονται στην Κ.Υ.Α.. Στη σύσκεψη συμμετείχαν σύμβουλοι των κ. Κουρουμπλή και κ. Μπαλάφα, η διοίκηση της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε., εκπρόσωποι της ΚΕΔΕ, της ΕΣΑΜΕΑ, των Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Παιδικών Σταθμών και ο ΠΑΣΕΚΔΑΠ.. Εκεί ακόμα πιο οργανωμένα θίξαμε εκ νέου τις καταστροφικές συνέπειες του νέου συστήματος για τις Δομές, τους γονείς και τους εργαζόμενους. Μαζί μας συμφώνησαν η ΚΕΔΕ και η ΕΣΑΜΕΑ αλλά για ακόμα μία φορά φάνηκε ότι οι προτάσεις μας έπεσαν στο κενό με κυρίαρχη άποψη εκ μέρους των αρμοδίων πως «ας τρέξει το πρόγραμμα έτσι για φέτος και διορθώνουμε δυσλειτουργίες από την επόμενη περίοδο». Γνώμη μας είναι πως αφού δεν συμπεριλήφθηκαν οι προτάσεις μας ή μέρος αυτών στο κείμενο της Κ.Υ.Α. θα μπορούσαν κάποια πράγματα έστω και τελευταία στιγμή να διορθώνονταν στην εξειδίκευση της Κ.Υ.Α., δηλαδή στην Πρόσκληση του προγράμματος προς τους γονείς.
Για να εξηγήσουμε τα καταστροφικά σημεία που εντοπίσαμε θα χρησιμοποιήσουμε όσα αναφέρονται στο κοινό Δ.Τ. των συναρμόδιων Υπουργείων Εσωτερικών, Οικονομίας και Εργασίας, της 23ης Ιουνίου με τίτλο “ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ»” εξηγώντας πώς όσα παρουσιάζονται ως θετικά του νέου συστήματος στην πραγματικότητα θα δημιουργήσουν άλλα μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται ότι λύνουν.
Το Δ.Τ. των Υπουργείων αναφέρει το εξής:
- «θα αυξηθούν οι δυνατότητες επιλογής των γονέων ως προς τους παιδικούς σταθμούς,»
- «οι γονείς μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα τη δομή (παιδικοί σταθμοί, ΚΔΑΠ, ΚΔΑΠ- ΜΕΑ) στην οποία επιθυμούν να εγγράψουν το παιδί τους.»
Τα παραπάνω θα επιτευχθούν με το ότι ο γονέας θα λαμβάνει το voucherσε έντυπη μορφή και θα πρέπει να βρει μόνος τους σε ποια Δομή επιθυμεί να εξυπηρετηθεί. Θα βρίσκει τη Δομή, θα δηλώνει το ενδιαφέρον του και θα περιμένει από τη Δομή έγκριση. Στις ιδιωτικές Δομές θα αποφασίζει ο ιδιοκτήτης ποιο παιδί θα δέχεται και ποιο όχι. Εδώ διαφαίνεται ο τεράστιος κίνδυνος οι ιδιώτες να επιλέγουν όποιον θέλουν με δικά τους κριτήρια (κυρίως το κέρδος) γεγονός που δεν διασφαλίζει την αξιοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Οι Δήμοι θα επιλέγουν τα παιδιά που θα εγκριθούν με αποφάσεις των αρμοδίων συμβουλίων. Η διαδικασία αυτή της επιλογής παιδιών εκ μέρους των Δομών θα διαρκέσει έως τις αρχές Σεπτεμβρίου, οπότε και θα γίνεται η τελική επιλογή και οι υπογραφές των ατομικών συμβάσεων μεταξύ γονέων και Δομής. Η εμπειρία μας έχει δείξει πως σε κάθε Δομή (ιδιωτική ή δημοτική) υπάρχουν πάντα περισσότεροι ενδιαφερόμενοι από όσες είναι οι προσφερόμενες θέσεις των Δομών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα κάποιοι να μην γίνουν δεκτοί. Αυτοί λοιπόν θα πρέπει να ψάξουν άλλη Δομή σύμφωνα με το νέο σύστημα. Όμως σε όποια άλλη Δομή κι αν απευθυνθούν δεν θα μπορέσουν να βρουν θέση τελευταία στιγμή γιατί και οι θέσεις των άλλων Δομών θα έχουν καλυφθεί από άλλους ωφελούμενους νωρίτερα. Έτσι, πρακτικά, οι γονείς θα έχουν μόνο μία επιλογή, αφού αν δεν εγκριθούν από τη Δομή που θα απευθυνθούν αρχικά, μετά θα είναι πολύ αργά να βρουν κάποια θέση σε οποιαδήποτε άλλη Δομή. Σε αυτήν την περίπτωση, σύμφωνα με την Κ.Υ.Α., χάνουν το δικαίωμα να διατηρήσουν το voucherκαι στην ουσία αποκλείονται από το πρόγραμμα. Το επιχείρημα που ακούστηκε τόσο στη σύσκεψη όσο και στη Βουλή ήταν πως αυτό έγινε για να μπορούν οι γονείς να έχουν περισσότερες επιλογές Δομών σε σχέση με το φετινό σύστημα. Με το ισχύον σύστημα οι γονείς δήλωναν έως 5 Δομές Παιδικών και Βρεφικών Σταθμών και έως 2 Δομές ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠ-ΜΕΑ. Αν δεν εγκρίνονταν σε μία από αυτές τις επιλογές έμενε εκτός προγράμματος. Η κατανομή γινόταν με μηχανογραφικό σύστημα της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε. και έτσι αποκλειόταν οποιαδήποτε περίπτωση αδικίας ενώ οι περιπτώσεις που τελικά οι γονείς δεν εξυπηρετούνταν σε καμία από τις επιλογές τους ήταν πολύ λίγες.
Πρόταση του ΠΑΣΕΚΔΑΠ είναι να διατηρηθεί το παλιό σύστημα σε αυτό το κομμάτι, δίνοντας όμως το δικαίωμα στους γονείς να μπορούν να επιλέγουν στην αίτησή τους όσες Δομές της Περιφέρειάς τους επιθυμούν και όχι μέχρι 5 ή μέχρι 2 που ήταν μέχρι φέτος. Έτσι, στην αίτησή τους θα υπήρχε μία ιεράρχηση των επιλογών τους και η τελική κατανομή θα γινόταν βάσει της επιλογής τους και βάσει των μορίων τους (όπως ακριβώς γίνεται με τις αιτήσεις και τον τρόπο επιλογής των αναπληρωτών εκπαιδευτικών) μέσω του αυτόματου μηχανογραφικού συστήματος της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε..
Εδώ θα μπορούσε στο ισχύον σύστημα να προστεθεί και η ρύθμιση του νέου συστήματος που λέει πως: «η αξία τοποθέτησης (voucher) δεν συνδέεται με συγκεκριμένη θέση σε κάποια δομή αλλά ακολουθεί τον δικαιούχο (γονέας). Δηλαδή, ο γονέας έχει το δικαίωμα να αλλάξει παιδικό σταθμό/ΚΔΑΠ/ΚΔΑΠ-ΜΕΑ χωρίς να χάνει το voucher.» με τη διαφοροποίηση πως το voucher να συνδέεται με συγκεκριμένη θέση σε κάποια Δομή αλλά ο γονέας να μπορεί να μεταφέρει το voucher του σε θέση άλλης Δομής της ίδιας κατηγορίας αν το επιθυμεί και αν υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις στη νέα Δομή μετά από αίτησή του στην Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε..
Όσοι, λοιπόν, από τους 81.000 ωφελούμενους γονείς δεν καταφέρουν με το νέο σύστημα να βρουν Δομή μέχρι αρχές Σεπτέμβρη και να κάνουν χρήση του voucher, θα το χάνουν εντελώς. Αυτό σημαίνει πως όσοι μείνουν εκτός πανελλαδικά θα αφαιρεθούν από τους 81.000. Η εκτίμησή μας είναι πως στην πράξη οι ωφελούμενοι θα είναι 55.000 με 60.000 με τους υπόλοιπους να μένουν εκτός Δομών δεδομένου ότι δεν υπάρχουν σε όλους τους Δήμους της χώρας οι θέσεις που χρειάζονται για να καλυφθούν όλες οι ανάγκες. Έτσι ανατρέπεται και ακόμα ένα σημείο του Δ.Τ. των Υπουργείων που λέει: «θα διατηρηθεί ο ίδιος αριθμός ενισχυόμενων οικογενειών/παιδιών, χωρίς παράλληλα ν ’αλλάζουν τα ηλικιακά όρια με βάση τα οποία οι ωφελούμενοι/παιδιά εντάσσονται στο πρόγραμμα.»
Στο Δ.Τ. αναφέρεται επίσης το εξής:
«- όλα τα νοικοκυριά με εισόδημα μικρότερο από το κατώφλι της φτώχειας θα λάβουν την σχετική ενίσχυση (αξία τοποθέτησης/voucher)». Στις συσκέψεις επίσης αναφέρθηκε πως οι 81.000 με τη μεγαλύτερη μοριοδότηση, οι πιο «φτωχοί» δηλαδή, θα είναι δυνητικά ωφελούμενοι λαμβάνοντας το voucher.
Στην επιλογή όμως των 81.000 ωφελούμενων δεν θα ληφθεί υπόψη το αν υπάρχει επαρκής αριθμός θέσεων σε Δομές της περιοχής τους αλλά θα γίνει καθαρά βάσει κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων. Έτσι θα έχουμε το φαινόμενο σε πολλούς Δήμους να εγκριθούν περισσότεροι ωφελούμενοι που πληρούν τα κριτήρια από όσες είναι οι προσφερόμενες θέσεις. Όπως είπαμε και παραπάνω όσοι από τους 81.000 δεν καταφέρουν να βρουν Δομή θα χάνουν το voucher. Το voucherαυτό θα χάνεται εντελώς, δεν θα δίνεται σε επόμενο στη μοριοδότηση γονέα άλλης περιοχής όπου ενδεχομένως να υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις και ο οποίος έμεινε έξω από την τελική επιλογή των 81.000 πρώτων σε μοριοδότηση. Όσοι λοιπόν είναι οι ωφελούμενοι (από τους 81.000) που θα μείνουν εκτός Δομών και θα χάσουν το voucher, άλλοι τόσοι θα είναι και οι γονείς που δεν θα καταφέρουν να εξασφαλίσουν το voucherεπειδή ενώ πληρούσαν τους όρους της πρόσκλησης είχαν υψηλότερο εισόδημα από τους πρώτους 81.000 και τελικά δεν ήταν στους τελικούς ωφελούμενους. Πρόκειται για έναν αποκλεισμό χιλιάδων οικογενειών μικρών και μεσαίων εισοδημάτων (έως και 27.000€ που ορίζεται σαν όριο και από την Κ.Υ.Α.) οι οποίοι δεν θα μπορούν να επιδοτηθούν για μία θέση σε Δομή της περιοχής τους ακόμα και αν υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις. Ακολουθεί ένα μικρό παράδειγμα από μία υποθετική Δομή για να γίνει απόλυτα κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος που θα δημιουργήσει το νέο σύστημα:
Δομή με 100 θέσεις που μέχρι σήμερα τις κάλυπτε όλες με επιδοτούμενα παιδιά, εξυπηρετούσε γονείς με εισόδημα από 0€ έως 27.000€. Από τους 100 ωφελούμενους λοιπόν οι μισοί περίπου είχαν εισόδημα κάτω από 10-12.000€ και οι υπόλοιποι είχαν πάνω από αυτό. Τώρα λοιπόν που πανελλαδικά θα εγκριθούν μόνο οικογένειες με πολύ χαμηλό εισόδημα και θα καλύψουν και τις 81.000 αυτοί, είτε υπάρχουν στην περιοχή τους διαθέσιμες θέσεις είτε όχι, όλοι οι υπόλοιποι με εισόδημα έως 27.000€ που είναι το όριο, δεν θα είναι καν ωφελούμενοι. Αυτό σημαίνει πως στην προαναφερθείσα υποθετική Δομή, την ερχόμενη περίοδο 2016-2017, θα καλυφθούν οι μισές της θέσεις που καλύπτονταν και πριν με ωφελούμενους κάτω των 12.000€ και οι υπόλοιπες θα μείνουν κενές γιατί δεν θα είναι πλέον ωφελούμενοι όσοι έχουν υψηλότερο εισόδημα.
Πέρα από τον αποκλεισμό αυτής της κατηγορίας χιλιάδων γονέων οι συνέπειες θα είναι ακόμα δυσμενέστερες και πιθανόν να αποβούν μοιραίες για τις Δομές. Το αποτέλεσμα θα είναι η γενικότερη μείωση της συνολικής ετήσιας χρηματοδότησης των Δομών καθώς πέρα από τη μείωση 5% του voucher θα έχουμε σε όλες τις Δομές της περιφέρειας και μείωση των εξυπηρετούμενων ατόμων. Η παράλληλη μείωση του voucherκαι του αριθμού των παιδιών θα έχει σαν αποτέλεσμα οι Δομές να μην μπορούν να καλύψουν τις λειτουργικές τους ανάγκες και να κλείσουν. Να σημειωθεί εδώ πως το ποσό της ετήσιας χρηματοδότησης των Δομών προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των επιδοτούμενων παιδιών επί του ποσού voucher. Η εκτίμησή μας είναι πως εκατοντάδες Δομές σε Δήμους της περιφέρειας που αποτελούν μοναδική διέξοδο για τους γονείς και τα παιδιά τους θα υποστούν συνολική μείωση χρηματοδότησης της τάξης του 52,5% γεγονός που θα της καταστήσει μη βιώσιμες και θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια τις διοικήσεις αυτών στο να τις κλείσουν αφού θα αδυνατούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα.
Το νέο σύστημα, λοιπόν, αντί να εξυγιάνει και να κάνει πιο δίκαιο το πρόγραμμα της «Εναρμόνισης» θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Θα οδηγήσει σε κλείσιμο εκατοντάδες Δομές της περιφέρειας, σε αποκλεισμό χιλιάδων παιδιών και οικογενειών και σε μαζικές απολύσεις των εργαζομένων στις Δομές που εδώ και πάνω από 10 χρόνια προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στις Δομές. Μπορεί το νέο σύστημα να παρουσιάζεται από το Υπουργείο Οικονομίας και τα συναρμόδια Υπουργεία ως «εκσυγχρονισμός» και πρόοδος αλλά στην πραγματικότητα για τους Δήμους, για τους γονείς και για τους εργαζόμενους και συνεπώς, συλλήβδην για τη ίδια την λειτουργία του προγράμματος θα έχει καταστροφικά αποτελέσματα. Εμείς έχουμε ευθύνη να ενημερώσουμε και να εξηγήσουμε στους γονείς τι προβλέπει το νέο πρόγραμμα για αυτούς και σε ποια σημεία τους θίγει και να διαφυλάξουμε μία κοινωνική υπηρεσία που αφενός εξυπηρετεί χιλιάδες οικογένειες και τα παιδιά τους και αφετέρου για εμάς αποτελεί την εργασία μας. Στο νέο σύστημα, ο συνδυασμός των μειώσεων στα voucherκαι των παραπάνω ρυθμίσεων θα οδηγήσει σε λουκέτο την πλειοψηφία των σχεδόν 600 Δομών ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠ-ΜΕΑ πανελλαδικά. Κλείνοντας, αξίζει να σημειωθεί και να ενημερωθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι γονείς για αυτό, πως οι μόνοι που δήλωσαν ικανοποιημένοι από τις ρυθμίσεις του νέου συστήματος, σε όλες τις συσκέψεις με τους φορείς, ήταν οι Ιδιοκτήτες Ιδιωτικών Παιδικών Σταθμών, γεγονός που αποδεικνύει ποιους ωφελεί τελικά το νέο σύστημα και ποιους πλήττει.
Καλούμε τους κυρίους Βουλευτές και όλα τα πολιτικά κόμματα να κινηθούν άμεσα και αποτελεσματικά και με παρεμβάσεις τους να συμβάλουν στο να προλάβουμε όσα περιγράφουμε παραπάνω.
Καλούμε την ΚΕΔΕ να στηρίξει με όλους τους τρόπους, μέσω του θεσμικού της ρόλου, τις προτάσεις μας και να ασκήσει έντονες πιέσεις για να εισακουστούν.
Καλούμε τους γονείς να είναι έτοιμοι να αντιδράσουν δυναμικά μαζί με τους εργαζόμενους στις Δομές στον επερχόμενο ευρύ αποκλεισμό που διαφαίνεται για όλες τις κατηγορίες εισοδημάτων.
Τέλος, καλούμε τα αρμόδια Υπουργεία, έστω και την τελευταία στιγμή, να επανεξετάσουν τις μειώσεις που ανακοίνωσαν για τα ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠ-ΜΕΑ οι οποίες θα οδηγήσουν σε κλείσιμο εκατοντάδες μικρές Δομές. Επίσης, να επεξεργαστούν τις προτάσεις μας επί του νέου συστήματος και να προβούν είτε σε τροποποίηση της Κ.Υ.Α. είτε σε επίλυσή τους μέσω της Πρόσκλησης που διαμορφώνεται αυτές τις μέρες για να μην βρεθούμε από τον Σεπτέμβρη αντιμέτωποι με προβλήματα μη αναστρέψιμα και καταστροφικά.
Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Παπαχαντζής Ιωάν. Ανεστόπουλος Ιωάν.
