Συνέντευξη με τον καθηγητή, κ. Σάββα Ρομπόλη
Κύριε καθηγητά ποια είναι η δική σας αίσθηση γιατί πλέον έχουν ακουστεί πάρα πολλά σε σχέση με τους μισθούς και τις συντάξεις που αν μη τι άλλο μοιάζουν εφιαλτικά για τον πολίτη. Δεν είναι τα μέτρα τα οποία, κατά κάποιο τρόπο, μέσω διαρροών γνωρίζαμε μέχρι στιγμής αλλά φαίνεται ότι πλήττονται πλέον και συντάξεις πολύ χαμηλές.
Νομίζω ότι πλέον με αυτές τις περικοπές των 11,5 δις εκ των οποίων το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά μισθούς και συντάξεις, αλλάζει χαρακτήρα και το πρόγραμμα λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης, με την έννοια ότι γίνεται ακόμα πιο περιοριστικό και αποκτά πλέον χαρακτηριστικά εσωτερικής απαξίωσης και πλήρους απαξίωσης της εργασίας. Νομίζω ότι αυτό που συντελείται σήμερα στην Ελλάδα και μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, η ελληνική οικονομία θα το πληρώσει πολύ ακριβά, με την έννοια και την μακροοικονομική, δηλαδή οι μισθοί θα φτάσουν σε ένα τέτοιο χαμηλό επίπεδο όπως και οι συντάξεις όπου δεν θα υπάρχει ζήτηση και επομένως όλα τα μεγέθη θα είναι πτωτικά. Εμείς έχουμε εκτιμήσει ότι θα φτάσουμε στα επίπεδα στη λίστα των μισθών και του βιοτικού επιπέδου της Κροατίας και της Εσθονίας. Αυτά όλα μέχρι το 2014 – 2015. Όπως αντιλαμβάνομαι από τα 11,5 δις, τα 7,5 θα αφορούν το 2013 και τα 4 το 2014. Αυτό σημαίνει ότι αν είναι έτσι η κατανομή τους, τότε θα έχουμε και μια επίπτωση στην ύφεση του 2013. Εμείς εκτιμούμε ότι μόνο από τα 7,5 δις του 2013 θα επηρεάσουν την ύφεση κατά -3% με -3,5%
Συνολικά δηλαδή ποιo θα είναι το μέγεθος που θα έχουμε το 2013;
Συνολικά την ύφεση του 2013 την εκτιμούμε στο -5% με -5,5% και έτσι έχουμε εκτιμήσει και ένα επίπεδο ανεργίας μεταξύ του 28% και 29%. Μιλάμε για στατιστική ανεργία.
Ποιο είναι το μέγεθος της πραγματικής ανεργίας;
Η πραγματική ανεργία αν η στατιστική του 2013 κλείσει στο 29%, θα είναι 34% με 35%. Μιλάμε πλέον για μεγέθη και για εξέλιξη μεγεθών φοβερά δυσμενή όπου η αποκατάστασή τους, θα χρειαστεί πάρα πολλά χρόνια. Δηλαδή στα δικά μας στοιχεία εμφανίζεται μια ανάκαμψη μετά το 2015 αλλά θα είναι μια μικρή ανάκαμψη και θα συνοδεύεται από υψηλό επίπεδο ανεργίας, όχι μόνο το 2015 αλλά και μέχρι το 2020.
Πώς φτάσαμε να συζητάμε πάλι για μισθούς και συντάξεις, υποτίθεται ότι ένα κομμάτι των περικοπών ήταν αυτό και ένα άλλο οι διαρθρωτικές αλλαγές.
Αυτό το πρόγραμμα από τη σύλληψή του έχει ένα σοβαρό γενετικό λάθος, το οποίο είναι το εξής: η εξοικονόμηση πόρων που προσδοκά να έχει από τη λιτότητα είναι μικρότερη από τη δημιουργία νέων ελλειμμάτων που προκαλεί η ύφεση. Συγκεκριμένα, αν δούμε το παράδειγμα αυτό με τα όρια ηλικίας, λένε ότι αναμένονται εισπράξεις 900δις, το καθαρό «εισπρακτικό δημοσιονομικό όφελος» όμως, είναι το πολύ 300 εκατομμύρια, μπορεί να είναι και 200 και 250 εκατομμύρια. Αυτό που προσδοκούν είναι 900 εκατομμύρια το χρόνο, όμως το καθαρό δημοσιονομικό όφελος μπορεί ναι είναι 200 εκατομμύρια μπορεί και 250 εκατομμύρια. Και αυτό γιατί εάν κάνουμε μια υπόθεση, ότι εξαιτίας αυτών των μέτρων της αύξησης των ορίων ηλικίας απ’ τα 65 στα 66 και μετά στα 67 θα αποχωρήσουν 30 χιλιάδες εργαζόμενοι, μπορεί περισσότεροι, μπορεί και λιγότεροι αλλά φαίνεται ένας λογικός αριθμός οι 30 χιλιάδες. Αυτοί οι 30 χιλιάδες που θα αποχωρήσουν ενώ είχαν σκοπό να μην αποχωρήσουν, προκαλούν στο συνταξιοδοτικό σύστημα πρόσθετες δαπάνες 450 εκατομμύρια ευρώ. Βέβαια τα ασφαλιστικά ταμεία θα πιεστούν ασφυκτικά με αυτή την πρόσθετη επιβάρυνση που θα τους προκαλέσουν το 2013 και 2014, και αν υπολογίσουμε ότι αυτούς τους 30 χιλιάδες που τους μετατρέπουμε βίαια από εργαζόμενους σε συνταξιούχους θα χάσουμε άλλα 150 εκατομμύρια από τις εισφορές, επομένως έχουμε 600 εκατομμύρια από τα 900, είναι 300 εκατομμύρια. Εάν για παράδειγμα αυτό το νούμερο δεν είναι 30 και είναι 35, τότε το καθαρό όφελος είναι 250 εκατομμύρια, επομένως, με αυτό το μέτρο δημιουργούμε επιπλέον σοβαρά προβλήματα και στην απορρόφηση της ανεργίας των νέων, η οποία έχει φτάσει στο 53,9% και γι αυτό σε όλες τις χώρες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν δείτε τη λευκή βίβλο για τα συνταξιοδοτικά συστήματα στην Ευρώπη υπάρχει μια στρατηγική κατεύθυνσης προς τα κράτη μέλη η οποία λέει το εξής: επειδή στα επόμενα τριάντα χρόνια το προσδόκιμο ζωής στη Ευρώπη θα αυξηθεί κατά 7 χρόνια, δηλαδή οι γυναίκες θα πεθαίνουν αντί στα 82,5 στα 89,5 και οι άντρες αντί για 78,5 στα 85,5 θα πρέπει τα συνταξιοδοτικά συστήματα για να κρατήσουν τη χρηματοοικονομική τους ισορροπία να συνδέσουν ακόμα περισσότερο το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, με το προσδόκιμο ζωής. Σε αυτή τη στρατηγική στις περισσότερες χώρες έχουν ψηφιστεί διατάξεις και ρυθμίσεις που γίνεται αυτή η σύνδεση –εμείς έχουμε μια αντίθετη άποψη βέβαια, τα ευρωπαϊκά συνδικάτα- αλλά μέσα σε μια σταδιακή περίοδο μέχρι το 2020. Δηλαδή στη Γερμανία το 67ο έτος το συναντάμε το 2020, στις άλλες χώρες το ίδιο, ακριβώς για να απορροφούν σταδιακά όλες αυτές τις εσωτερικές αντιφάσεις που έχει μια εφαρμογή ενός μέτρου. Το μέτρο όμως πάει να εφαρμοστεί στην Ελλάδα, εδώ και τώρα. Εμείς πάμε να το κάνουμε βιαίως, εδώ και τώρα, επομένως γι αυτό και αναδύονται όλα αυτά τα προβλήματα και οι εσωτερικές αντιφάσεις που σας είπα.
Τα χρήματα από τη δόση που θα πάρουμε σε ποια κατεύθυνση θα διοχετευθούν γιατί και εκεί ακούγονται πολλά.
Αυτά τα χρήματα υποτίθεται ότι θεωρητικά κατά 28 δισεκατομμύρια θα πάνε για να ενισχύσουν ως ένα βαθμό τη ρευστότητα των τραπεζών και τα υπόλοιπα θα χρησιμοποιηθούν για τοκοχρεολύσια, επομένως δεν ξέρω αυτό το ποσό, πόσο ικανό και αναγκαίο είναι για να βελτιωθεί η ρευστότητα των τραπεζών και στη συνέχεια η ρευστότητα της οικονομίας και εγώ γι αυτό εκτιμώ και το είπα δημόσια ότι αυτός ο χειμώνας θα είναι ο πιο ζοφερός χειμώνας από τους χειμώνες του 2ου παγκοσμίου πολέμου για τον ελληνικό πληθυσμό. Ακριβώς επειδή το πρόγραμμα αυτό δεν επιτυγχάνει τους στόχους που το ίδιο θέτει, ακόμα και με τη λιτότητα που επιβάλλει, δεν τους επιτυγχάνει. Επομένως ένα πρόγραμμα όταν βάζει στόχους και δεν τους επιτυγχάνει και επιμένει σε αυτό το χαρακτήρα και σε αυτό το περιεχόμενο του προγράμματος, αναπαράγεται αυτό που λένε όλοι, ένα αδιέξοδο ύφεσης λιτότητας και ανεργίας. Επομένως γι αυτό, αυτή η κατάσταση στο επίπεδο του προγράμματος αντανακλά σε πολιτικό επίπεδο τις διαφωνίες των κομμάτων με την Τρόικα ή τις διαφωνίες των κομμάτων μεταξύ τους. Γιατί εδώ όπως καταλαβαίνετε υπάρχει και το λεγόμενο πολιτικό κόστος, το οποίο όπως βλέπετε ή τουλάχιστον όπως το εκτιμούμε εμείς είναι και πάρα πολύ σοβαρό, διότι εδώ όλα τα μεγέθη, είτε τα μακροοικονομικά είτε τα δημοσιονομικά είτε τα κοινωνικά είναι σε δυσμενή εξέλιξη. Αυτό που έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία είναι ότι εμείς δίνουμε ένα τόνο περισσότερο στην πλήρη απαξίωση της εργασίας, αλλά εδώ βλέπουμε, με την εξέλιξη του προγράμματος ότι έχουμε και μια απαξίωση στις επιχειρήσεις, επομένως συντελείται μια απαξίωση στους δύο βασικούς πυλώνες που στηρίζουν ένα οικονομικό σχηματισμό είτε είναι ο ελληνικός ή οποιοσδήποτε. Ποιοι είναι αυτοί οι δύο πυλώνες, η εργασία και οι επιχειρήσεις. Αυτοί οι δύο πυλώνες, με αυτό το πρόγραμμα αυτή τη στιγμή γονατίζουν, και η εργασία και οι επιχειρήσεις και γι αυτό βλέπετε το κλείσιμο των επιχειρήσεων.
Και όλα αυτά με ποιο στόχο;
Βλέπω, ότι ενώ υπάρχουν όλες αυτές οι αντιφάσεις ενώ οι στόχοι δεν επιτυγχάνονται και δεν διαφοροποιείται το πρόγραμμα, τότε νομίζω ότι υπάρχει ένα σχέδιο από τον πυρήνα της Ευρώπης να δημιουργήσει μια περιβάλλουσα ακτίνα, χωρών με χαμηλό κόστος της εργατικής δύναμης, με χαμηλό κόστος συνταξιοδοτικών δαπανών, κοινωνικών δαπανών και δημοσίων δαπανών, δηλαδή να δημιουργήσει αυτό που λέμε εμείς μια ασιατική – κινεζική Ευρώπη, η οποία θα αποτελείται από τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης και της μεσογειακής Ευρώπης. Καταλαβαίνω ότι ο νέος κύκλος συσσώρευσης και ευρωπαϊκού κεφαλαίου, όπως θα λέγανε οι κλασσικοί ή ο νέος κύκλος ανάπτυξης του πυρήνα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα συντελεστεί με αυτή τη λειτουργική και διαρθρωτική δομή της ευρωπαϊκής οικονομίας, ένας πυρήνας χωρών ανεπτυγμένος και μια περιφέρεια χωρών η οποία θα είναι φτωχή και υποανάπτυκτη.
Πηγή: ecoleft
*Ο Σ. Ρομπόλης είανι επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ
